เมื่อพูดถึงร้านขายนมสดและขนมปังที่คนไทยทุกเจเนอเรชั่นรู้จัก “มนต์นมสด” คือหนึ่งในชื่อที่ไม่มีใครไม่รู้จัก ด้วยรสชาติที่คุ้นเคยและเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่สร้างความประทับใจให้กับลูกค้ามากว่า 60 ปี ร้านเล็กๆ ที่เริ่มต้นจากการขายกาแฟบนรถกระบะย่านเสาชิงช้า ได้กลายเป็นตำนานธุรกิจที่ยืนหยัดผ่านวิกฤตและความเปลี่ยนแปลงมาอย่างยาวนาน
จุดเริ่มต้นจากความฝันของคนธรรมดา
ธนากูล วนิศรกุล หรือ “โก้” ทายาทรุ่นที่ 3 ของ “มนต์นมสด” เล่าให้ฟังถึงจุดกำเนิดของธุรกิจครอบครัวที่เริ่มขึ้นจากความฝันของ “คุณพ่อมนต์ วนิศรกุล” ผู้ก่อตั้ง
“คุณพ่อเรียนจบแค่ชั้น ป.6 แล้วไปทำงานล้างจานในร้านกาแฟแถวกรุงเทพฯ ได้ค่าจ้างวันละ 2 บาท ทำงานเป็นลูกจ้างอยู่นานถึง 15 ปี” โก้เล่าด้วยน้ำเสียงภาคภูมิใจ
เมื่อเจ้าของร้านกาแฟแห่งนั้นต้องการเลิกกิจการ คุณพ่อมนต์จึงเห็นโอกาสในการเริ่มต้นธุรกิจของตัวเอง แม้จะมีเงินทุนจำกัด แต่ด้วยแรงบันดาลใจจากการเห็นคนขายก๋วยเตี๋ยวบนรถกระบะ เขาจึงตัดสินใจเอาเงินก้อนที่มีอยู่ไปผ่อนดาวน์รถกระบะมาดัดแปลงเป็นร้านขายเครื่องดื่ม
ช่วงแรกของธุรกิจ ร้านกาแฟโบราณบนรถกระบะแห่งนี้จำหน่ายเพียงกาแฟ โอเลี้ยง โอวัลติน และนมร้อน ในราคาแก้วละ 3 บาท คุณพ่อมนต์ยังรับขนมของคนอื่นมาขายพ่วงด้วย เพื่อศึกษาพฤติกรรมและความชอบของลูกค้า
อย่างไรก็ตาม ปัญหาแรกที่ต้องเผชิญคือลูกค้าบางคนไม่จ่ายเงิน ซึ่งกลายเป็นบทเรียนสำคัญในการปรับปรุงระบบการขายในภายหลัง
วิกฤตและการย้ายร้าน 4 ครั้ง
เส้นทางสู่ความสำเร็จของมนต์นมสดไม่ได้เรียบง่าย ด้วยปัญหาจากเจ้าหน้าที่และข้อจำกัดด้านสถานที่ ทำให้ต้องย้ายร้านถึง 4 ครั้ง
“ขายของบนรถกระบะได้ไม่นานก็ต้องย้าย เพราะโดนเทศกิจไล่ ไม่ให้ขายช่วงกลางวัน ให้ขายหลัง 4 ทุ่ม ช่วงนั้นลูกค้าจะซื้อได้ยังไง” โก้เล่าถึงความยากลำบากในช่วงแรก
คุณพ่อมนต์จึงตัดสินใจเลิกขายบนรถแล้วไปเช่าร้านเล็กๆ ริมถนนดินสอ ในช่วงนั้นไม่มีขนมปังปิ้งขายเลยเป็นเวลา 6 เดือน จนกระทั่งเขาได้เริ่มผ่อนบ้าน จึงคิดเพิ่มเมนูในการขาย
การพัฒนาผลิตภัณฑ์ ในปี 2537 มนต์นมสดเริ่มทำเบเกอรี่เป็นเค้กกระป๋องและขนมไข่ ต่อมาได้ขยายเป็นคุกกี้และเค้กโรล จนกระทั่งได้หาร้านใหม่ซึ่งตั้งอยู่ที่เสาชิงช้า ซึ่งกลายเป็นที่ตั้งหลักที่คนรู้จักในปัจจุบัน
นวัตกรรมการให้บริการแบบ Self Service
หนึ่งในจุดเปลี่ยนสำคัญของมนต์นมสดคือการเปลี่ยนมาเป็นระบบ Self Service ซึ่งเป็นนวัตกรรมที่หายากในธุรกิจร้านอาหารไทยในสมัยนั้น
คุณพ่อมนต์เห็นข้อเสียจากการรับออร์เดอร์ตามโต๊ะ ทั้งเรื่องการจำได้ไม่ครบถ้วนและความสับสนว่าลูกค้าลืมจ่ายหรือพนักงานลืมเก็บเงิน เมื่อมีโอกาสไปออสเตรเลีย เขาจึงนำประสบการณ์ระบบ Self Service มาประยุกต์ใช้เหมือนร้านฟาสต์ฟู้ด
“ช่วงแรกร้านไม่ได้เหมือนต่างประเทศที่ติดแอร์ เป็นร้านริมคลองเสมือนแผงลอย ปรากฏว่าลูกค้าสูงวัยหายไป แต่วัยรุ่นกลับเพิ่มขึ้น พอเวลาผ่านไปเริ่มชินก็กลับมาครบทุกวัย” โก้อธิบายถึงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง
เอกลักษณ์ที่โดดเด่น: สังขยาสีส้มและการตั้งชื่อเมนู
จุดเด่นที่สร้างความแตกต่าง มนต์นมสดมีเอกลักษณ์หลายประการที่ทำให้โดดเด่นจากคู่แข่ง โดยเฉพาะการใช้คำศัพท์ที่เรียบง่ายและจดจำง่าย
“จุดเด่นของร้านจะมีในเรื่องของสตอรี่ที่คิดว่าเป็นร้านแรกๆ คำว่า ‘เนยนม’ ‘เนยสังขยา’ ‘เนยน้ำตาล’ แรกๆ ก็เรียกว่าขนมปังปิ้งเนยน้ำตาล ขนมปังปิ้งเนยนม แต่ลูกน้องสั่งออร์เดอร์ให้คนหั่นมันช้า สุดท้ายลูกน้องย่อเองก็เลยเป็นที่มาของคำนี้”
สังขยาสีส้ม ถือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่สุดของมนต์นมสด “ต้นตำรับของเราคือสังขยาสีส้ม แต่เราเรียกสังขยาไข่ แต่ลูกค้าเรียกสังขยาชา ทั้ง 2 อย่างมีทั้งไข่และใบเตย แต่สีส้มไข่จะเยอะกว่า แต่ใบเตยเป็นแบบสมดุล สีเขียวไข่น้อยกว่า อร่อยทั้งคู่ คนละแนว”
ปรัชญาการทำธุรกิจ: คุณภาพเหนือปริมาณ
แนวคิดการทำธุรกิจของโก้สืบทอดมาจากพ่อและปู่ คือการให้ลูกค้าได้กินของดีในราคาที่เหมาะสม ไม่ใช่ขายถูก แต่ก็ไม่แพงเกินไป เพื่อให้สามารถกินได้ทุกวัน
“สังขยาเป็นขนมที่กินได้ทุกวัน ไม่ว่าจะมีความสุขก็กินได้ เศร้าเสียใจก็กินได้ จะถูกแม่ด่า เจ้านายด่าก็มากินได้ เลี้ยงฉลองก็มากินได้ โดยไม่ต้องรบกวนกระเป๋าเงินมากนัก เราจะเป็นร้านแนวนั้นที่คุณมาได้ตลอด”
การสร้างผลิตภัณฑ์เอง มนต์นมสดยึดหลักการทำผลิตภัณฑ์เองเมื่อเป็นไปได้ โดยเฉพาะแยมส้มและแยมสตรอว์เบอรี่ที่ทำเองเพื่อความสดใหม่ แม้จะมีข้อเสียคืออยู่ได้ไม่นานเพราะไม่มีสารกันบูด แต่ก็ต้องแช่ตู้เย็นเป็นเอกลักษณ์ของร้าน
กลุ่มลูกค้าที่หลากหลาย
มนต์นมสดมีลูกค้าครอบคลุมทุกเพศทุกวัย โดยส่วนใหญ่เป็นผู้สูงวัยที่เป็นลูกค้าเก่ามาตั้งแต่สมัยเป็นวัยรุ่น และยังคงกลับมาซื้อเป็นประจำ
การปรับตัวกับยุคสมัย ในยุคปัจจุบันที่มีเครื่องดื่มหลากหลายขึ้น มนต์นมสดได้เพิ่มเมนูสำหรับคนแพ้นมวัว ด้วยการเสิร์ฟนมโอ๊ตในรูปแบบต่างๆ เช่น นมโอ๊ตช็อกโกแลต นมโอ๊ตน้ำแดง และนมโอ๊ตคาราเมล เพื่อตอบสนองความต้องการของวัยรุ่นที่หันมาดื่มนมโอ๊ตมากขึ้น
การสืบทอดธุรกิจสู่รุ่นที่ 3
โก้เข้ามาสานต่อธุรกิจครอบครัวโดยไม่ได้วางแผนไว้ล่วงหน้า หลังจากทำงานฟรีแลนซ์ที่จังหวัดแพร่เป็นเวลา 2 ปี แม่จึงเรียกให้กลับมาช่วยเมื่อน้องสาวไปเรียนต่อที่ญี่ปุ่น และพี่ชายย้ายไปอยู่เชียงใหม่
“แทบจะไม่รู้ตัวเลยเรื่องที่ต้องมาสานต่อ ตอนมาช่วยขายเบเกอรี่ คิดว่าแค่มาช่วยขายเบเกอรี่แค่นั้นเอง เพราะถ้าบอกก็คงไม่มาเหมือนกัน พอแต่งงานก็คิดว่านี่คงเป็นอาชีพของเราจริงๆ แล้วสินะ หลังแต่งงานถึงได้มาจับงานบริหาร”
วิสัยทัศน์: เป็นร้านเล็กที่อยู่ยาว 100 ปี
แนวคิดที่โดดเด่นของมนต์นมสดคือการไม่เน้นขยายสาขา แต่มุ่งเน้นความยั่งยืนและคุณภาพ
“ที่คิดไว้และเป็นความตั้งใจเลยคือ เราจะไม่เน้นขยายสาขา แต่ขอยั่งยืนดีกว่า การทำแบบนั้นมันต้องเก่งมากๆ ซึ่งผมยอมรับว่าทางบ้านผมยังบริหารได้ไม่ดีพอ”
โก้เชื่อว่าถ้าขยายมากขึ้นคุณภาพคงลดลงแน่นอน จึงเลือกที่จะเป็นร้านเล็กๆ แต่อยู่ได้ยาวนาน “ขออยู่เป็น 100 ปี อย่างร้านที่ญี่ปุ่นอยู่เป็น 100 ปี เขาก็ไม่ต้องขยายอะไร ก็ได้อยู่เป็นรุ่นที่ 15, 16, 17 มันก็เท่ดี”
สูตรความสำเร็จ: ร่างกายแข็งแรง จิตใจเข้มแข็ง
เมื่อถามถึงปัจจัยแห่งความสำเร็จ โก้ตอบด้วยความมั่นใจว่า “ร่างกายเราต้องแข็งแรงก่อน แล้วจิตใจก็ต้องเข้มแข็งด้วย”
การดูแลตนเอง การออกกำลังกาย ยืดเส้นยืดสาย นอนให้พอ กินอาหารที่มีประโยชน์ และทำจิตใจให้แจ่มใส สดชื่น มองโลกในแง่บวก แต่ไม่ใช่โลกสวยจนเกินไป
ความใจกว้าง เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญ “ผมสังเกตว่า เมื่อไรที่เราใจแคบ ผมจะรู้สึกทรมาน ความใจแคบของคนเรานี่ ถือเป็นพลังลบ และบั่นทอนจิตใจเราได้”
การให้ความสำคัญกับทรัพยากรมนุษย์
โก้เน้นย้ำว่าความสำเร็จมาจาก “คน” ไม่ใช่เทคโนโลยี “เราต้องลด ละ และเอื้อเฟื้อต่อคนที่ดีและช่วยเราทำงาน เพราะความสำเร็จล้วนมาจาก ‘คน’ ไม่ใช่หุ่นยนต์ หรือเอไอ หรือใครอื่น”
บทสรุป: ตำนานที่ยังคงเติบโต
หลังจากผ่านมา 6 ทศวรรษ มนต์นมสดยังคงเป็นแบรนด์ที่คนไทยทุกวัยรู้จักและรักใคร่ ด้วยการยึดหลักความใส่ใจในคุณภาพ การรักษาเอกลักษณ์ และการปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัยอย่างเหมาะสม
จากร้านขายกาแฟบนรถกระบะเล็กๆ ย่านเสาชิงช้า สู่การเป็นตำนานธุรกิญครอบครัวที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้ประกอบการรุ่นใหม่ มนต์นมสดพิสูจน์ให้เห็นว่าความมุ่งมั่น ความซื่อสัตย์ และการใส่ใจในรายละเอียด สามารถสร้างธุรกิจที่ยั่งยืนได้จริง
การมองไปข้างหน้า ด้วยวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนในการเป็น “ร้านเล็กๆ ที่อยู่ยาว 100 ปี” มนต์นมสดยังคงมุ่งมั่นที่จะเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของคนไทยต่อไป โดยไม่ลืมรากเหง้าและค่านิยมที่ทำให้ร้านแห่งนี้พิเศษ
เรื่องราวของมนต์นมสดไม่เพียงแต่เป็นตำนานทางธุรกิจ แต่ยังเป็นแรงบันดาลใจที่แสดงให้เห็นว่า ความฝันของคนธรรมดาสามารถเติบโตเป็นมรดกที่ล้ำค่าสำหรับคนรุ่นหลังได้ หากมีความมุ่งมั่น ความอดทน และความรักในสิ่งที่ทำอย่างแท้จริง
